[ Pobierz całość w formacie PDF ]

W okresie wczesnego dzieciństwa sposób zabawy jest u obu płci odmienny. Według
jednej z angielskich prac, chłopcy znikają na placu zabaw, gdy tylko powiedzą matce  do
widzenia w drzwiach przedszkola (co zajmuje dziewczynkom przeciętnie 92,5 sekundy,
a chłopcom 36 sekund).87 Tam bawią się energiczniej i zajmują znacznie większą
przestrzeń do zabawy niż dziewczynki.88 W sali przedszkolnej chłopcy znacznie chętniej
budują konstrukcje z klocków, bawią się wszelkimi rodzajami pojazdów - w gruncie
rzeczy wszystkim, co działa, obojętne, czy jest to klamka do drzwi, czy kontakt
elektryczny. Dziewczynki chętniej wybierają zabawy na siedząco, a jeśli już coś budują,
to raczej konstrukcje długie i niskie, podczas gdy chłopcy decydują się zazwyczaj na
wywrotne wieże.89
Dziewczynki powitają nowo przybyłe do grupy dziecko - niezależnie od jego płci -
najprawdopodobniej przyjaz
nie i z ciekawością; chłopcy z obojętnością. Jeżeli  nowy
przyłączy się do zabaw grupy chłopców, wywoła to ich irytację; w grupie dziewcząt
będzie on zapewne mile widziany.90
W wieku lat czterech chłopcy i dziewczynki na ogół bawią się już oddzielnie,
ustanowiwszy własną formę dziecięcej segregacji płciowej.91 Chłopcy zazwyczaj nie
przejmują się tym, czy lubią każdego z osobna członka bandy - przyjmuje się go, jeśli
jest z niego w zabawie pożytek. Dziewczynki wykluczają swoje koleżanki, bo  one są
niemiłe . Dziewczynki przyjmują do swojej grupy młodsze dzieci; chłopcy próbują
przyłączyć się do grup dzieci starszych. Dziewczynki znają i pamiętają imiona
towarzyszy zabawy, chłopcy często ich nie znają lub nie pamiętają.92
Chłopcy wymyślają opowiadania pełne walki, napięcia i czarnych charakterów.
Opowieści dziewczynek koncentrują się na domu, przyjaz
ni, emocjach. Chłopiec opowie
historię o rabusiu, dziewczynki natomiast opowiedzą tę samą historię z punktu widzenia
ofiary.93
Zabawy chłopców są brutalne i gwałtowne, cechują je: kontakt cielesny, nieprzerwana
aktywność, konflikty, potrzeba większej przestrzeni, dłuższy czas zaangażowania, przy
czym miarą sukcesu zabawy jest aktywny kontakt z pozostałymi uczestnikami, rezultat
jest jasno określony i wyraz
nie wiadomo, kto wygrał, a kto przegrał. Typowe zabawy
dziewczynek opierają się na kolejności uczestnictwa, ściśle zdefiniowanych etapach gry i
współzawodnictwie pośrednim. Gra w klasy to idealna zabawa dla dziewczynek,
chłopcom natomiast odpowiada berek.94
51
Oczywiście, każdy z nas pamięta z placu zabaw chłopców i dziewczynki, którzy nie
podporządkowywali się temu wzorowi zachowań. Właśnie dlatego ich pamiętamy, że byli
tak odmienni od innych dziewczynek i chłopców. Jest niemal pewne, że te odstępstwa od
wzorów zachowań płciowych miały z
ródła hormonalne.
Przypadek Mandy
Mandy była śliczną sześcioletnią dziewczynką, która w gruncie rzeczy była zawsze
niedostosowana. Szybko znudziła się skomplikowanymi rytuałami skakania na skakance
i próbowała przyłączyć się do chłopców grających w amerykański futbol. Niechętnie, ale
zgodzili się w końcu, aby liczyła punkty, bo była dobra w rachunkach. Ale Mandy chciała
dla siebie roli bardziej aktywnej.95
Podobnie jak Jane, której przypadek omawialiśmy w rozdziale drugim, Mandy cierpiała
na zespół nadnerczowo-płciowy, chorobę spowodowaną zakłóceniem w funkqonowaniu
nadnerczy, które w efekcie prowadzi do nadmiernego wydzielania substancji chemicznie
bardzo podobnej do hormonu męskiego. Wpływ tego hormonu w określonym momencie
rozwoju mózgu uformował mózg Mandy zgodnie z modelem mózgu chłopca.
Dziewczynki na ogół znacznie częściej wybierają zabawy polegające na opiekowaniu się
lalkami; chłopcy mogą przekształcić swoje laiki w wyimaginowane bombowce nurkujące
w ludzkiej postaci albo w supermanów czy innych niezwykłych bohaterów.
Zaobserwowano, że w zetknięciu z nową zabawką chłopcy znajdują dla niej więcej
zastosowań - przy czym kluczowym słowem jest tu  stosować . Chłopcy są
zainteresowani funkcją przedmiotów i ich działaniem. To dlatego rozkładają je na części z
irytującą regularnością.
Zainteresowanie dla nowej zabawki, ale nie dla nowego uczestnika grupy - można
przytoczyć setki obserwacji na poparcie wniosku jednego z pierwszych badaczy różnic
między płciami, że  chłopcy są przede wszystkim zainteresowani przedmiotami i
czynnościami, podczas gdy dziewczynki interesują się ludz
mi . W jednym z badań prze-
prowadzonych z dziećmi w żłobku wielu chłopców rozbierało zabawki na części; nie
robiła tego żadna z dziewczynek. Umiejętność ta to coś więcej niż zwykła
destruktywność - chłopcy dwa razy szybciej i z dwukrotnie mniejszą liczbą błędów
układali puzzle i składali rozmaite przedmioty trójwymiarowe.96
52
Nawet w izraelskich kibucach, gdzie podejmowano specjalne wysiłki, aby zniwelować
różnice między płciami, i gdzie świadomie kształtowane życie społeczne opiera się na
zasadzie identyczności płci, stwierdzono, że we wszystkich grupach wiekowych
dziewczynki współpracowały ze sobą, dzieliły się ze sobą i okazywały sobie czułość,
natomiast chłopcy częściej uczestniczyli w konfliktach, zabierając na przykład zabawki
innym dzieciom. We wszystkich grupach wiekowych (prócz jednej) uczestniczyli oni w
działaniach agresywnych, takich jak nieposłuszeństwo, przemoc i obraza słowna.97 Dla
chłopca świat to coś, co należy zakwestionować, sprawdzać i odkrywać.
Dyscyplina szkolna jest dla chłopców czymś głęboko nienaturalnym...
SZKOA
A
Bardzo długo trwało, zanim Andrew nauczył się czytać. Być może powinniśmy byli
wcześniej zauważyć, że ma z tym kłopoty. W każdym razie teraz na szczęście już wiemy,
na czym polegają jego trudności w nauce. Ale chciałabym, żeby radził sobie sam, żeby
był uważniejszy i lepiej się koncentrował. Jaki, do cholery, sens miała rewolucja
seksualna, skoro nasze dzieci są seksualnymi kontrrewolucjonistami [...].
Dziewczynki szybciej uczą się czytać niż chłopcy, co - zgodnie z przyjętą wiedzą
potoczną - powinno podważać tezę o większych możliwościach wizualnych chłopców.
Przez lata uważano, że czytanie polega przede wszystkim na rozpoznawaniu symboli
wizualnych. Ale w końcu nielicznym samotnym pionierom badań z zakresu edukacji
udało się ustalić, że podstawę nauki czytania stanowi nie widzenie, lecz słyszenie.98
W tej dziedzinie, tak samo jak w nauce mówienia, struktura kobiecego mózgu daje
dziewczynkom przewagę.
Ośrodek odpowiedzialny za słyszenie i naukę czytania ulokowany jest w lewej półkuli
mózgowej, która u kobiet jest lepiej rozwinięta biologicznie i do której odwołują się one w
swojej  preferowanej strategii poznawczej . Toteż silniej rozwiniętą zdolnością umysłową
kobiet jest słyszenie, a nie widzenie.
53
Badania nad odmiennością płci dowodzą, że kobiety wykazują większą zdolność do
rozwijania tych umiejętności słuchowych i motorycznych, które mają znaczenie w nauce
czytania.99
Badania słuchu ujawniają jednak intrygujący wyjątek od tej generalnej zasady wyższości
kobiet pod względem zdolności słyszenia. Otóż chłopcy lepiej rozpoznają dz
więki
zwierzęce - być może jest to umiejętność ewolucyjnie wykształcona przez tysiąclecia
polowań. Chłopcy są tak samo gadatliwi jak dziewczynki, ale - podobnie jak w przypadku
tego, co słyszą - wolą naśladować dz
więki zwierząt lub samochodów.100 Dziewczynki
natomiast wybierają komunikację werbalną, społeczną, międzyludzką. Spójrzmy na plac [ Pobierz całość w formacie PDF ]