[ Pobierz całość w formacie PDF ]

(wydziera im liry i tłucze).
94
l SATYR
Uciekajmy, bo wróżkę szał bierze!
(uciekają w kierunku widowni, za publicznością).
NIKE NAPOLEONIDÓW
(klęka przed Chłopickim)
Klękam przed tobą, wodzu!
CHA
OPICKI
(podnosi jÄ…).
NIKE NAPOLEONIDÓW
Daj dłoń na przymierze!
(patrzy mu w oczy)
Gdy wszyscy ciebie szukajÄ…,
ty jeden okryty chmurÄ….
CHA
OPICKI
Dzieci to z ogniem igrajÄ….
NIKE NAPOLEONIDÓW
Ty jeden okryty chmurÄ…,
gdy wszyscy za tobÄ… patrzÄ….
CHA
OPICKI
Spokojem stałaś się gładszą,
ty piękna wyniosłą dumą.
NIKE NAPOLEONIDÓW
TÅ‚umy za tobÄ… krzyczÄ…,
ty nie poddałeś się tłumom.
Wielkość w twoim każdym ruchu.
CHA
OPICKI
O siostro ty, mistrzyni moja w duchu.
Z tobą przez ognie dział, przez dym, kurzawę,
z tobą na świata skraj!
NIKE NAPOLEONIDÓW
Po SÅ‚awÄ™.
CHA
OPICKI
Hej, po SÅ‚awÄ™.
NIKE NAPOLEONIDÓW
Sławę ty ze mną masz, ja żywa tobie Sława.
95
CHA
OPICKI
A gdyby pójść - ?
NIKE NAPOLEONIDÓW
Gdzie?
CHA
OPICKI
Tam -
NIKE NAPOLEONIDÓW
A to jest co - ?
CHA
OPICKI
To Sprawa.
NIKE NAPOLEONIDÓW
Nie - to uliczny wrzask - aleć go słuchać lubię
z daleka tak, ramieniem o ciÄ™ wsparta,
dłońmi przesłonić twarz i słuchać,
jak tam podziemne te wulkany poczną wybuchać
i bić płomieniem w górę. -
Sprawa siÄ™ zacznie, skoro ty staniesz na czele,
od ciebie rzecz zależy jedynie;
ty jeden najśmielszy w wierze,
ty jeden najśmielszy w czynie;
ciebie naród wodzem wybierze
i miłość całą swą w tym jednym zawrze synie.
CHA
OPICKI
Gdy naród się zachwieje - ja mocą go postawię.
NIKE NAPOLEONIDÓW
Na wyżynach zwycięstwa ja zwycięstwo sprawię.
Już widzę, jak zwyciężasz, wódz!
CHA
OPICKI
Z mojej to woli.
Jeśli zechcę,
buławę w dłoń pochwycę sam.
Orły w mój rydwan wprzęgnę
i kędy zechcę - sięgnę.
NIKE NAPOLEONIDÓW
Po dyjadem - dyjadem tobie dam.
96
CHA
OPICKI
Gdy zechcę - dyjadem twój złoty
zedrÄ™ i wezmÄ™ sam.
NIKE NAPOLEONIDÓW
Otoś godzien miłości, ty dumny.
(Z
wiatła na widowni powoli gasną).
(Słychać szum).
CHA
OPICKI
A to co słychać - ?
NIKE NAPOLEONIDÓW
Skrzydeł przelot szumny.
Siostry to moje lecÄ… przez powietrze.
CHA
OPICKI
Po szybach wicher gra - brzęczą na wietrze.
To siostry twoje biegnÄ…?
NIKE NAPOLEONIDÓW
Orlice! - Ja tu z tobÄ…, ty ze mnÄ….
CHA
OPICKI
Przebiegły i skrzydłami zatrzęsły nade mną?
Ty jedna ze mnÄ…?
NIKE NAPOLEONIDÓW
Ty wódz jedyny.
CHA
OPICKI
Zwyciężę, skoro zechcę.
NIKE NAPOLEONIDÓW
Rzucę-ć pod nogi plon tej nocy,
tej nocy miasto ci oddam - chcesz?
CHA
OPICKI
Nie chcÄ™.
NIKE NAPOLEONIDÓW
A chcesz pamięci po tobie?
Tej jednej zyskasz godziny!!
CHA
OPICKI
Jako?
97
NIKE NAPOLEONIDÓW
To ze mnÄ… graj.
CHA
OPICKI
O co?
NIKE NAPOLEONIDÓW
O twoje czyny.
Wymienię ci i wskażę
tryumfu górne szlaki,
czyn po czynie - ty dobÄ…dz
kart.
Wszak masz przy sobie karty. - Daj.
Gdy wybierzesz jako krew czerwone
karowe albo kiery,
zwycięstwo masz zapewnione;
zaÅ› czarne karty wyrzucone,
to bitwy i pozycje stracone.
Chcesz - graj. - UsiÄ…dz
my. - Rzuć!
CHA
OPICKI
(rzuca kartÄ™).
NIKE NAPOLEONIDÓW
(patrzy w kartÄ™ pochylona)
Trzeciego dnia będziesz pierwszy, wygrana!
Patrzaj, trzy znaki czerwieni.
Trzy będą to twoje dni. - Co dalej?
CHA
OPICKI
(rzuca kartÄ™).
NIKE NAPOLEONIDÓW
Patrz, znowu czerwień się pali,
wschodzi łuna płomieni
nad WarszawÄ… -
ty siÄ™ przejmujesz SprawÄ…!
CHA
OPICKI
(rzuca kartÄ™).
NIKE NAPOLEONIDÓW
Upadłeś! - Książę ucieka.
CHA
OPICKI
(rzuca kartÄ™).
98
NIKE NAPOLEONIDÓW
Upadłeś!
CHA
OPICKI
(rzuca kartÄ™).
NIKE NAPOLEONIDÓW
Powracasz znowu! - -
(zadaje mu kartÄ™)
A teraz, pomnij: wiktoria
na polach pod WarszawÄ…?!
Chwila to niedaleka.
Rzucaj kartÄ™ i bierz!
CHA
OPICKI
(rzuca kartÄ™).
NIKE NAPOLEONIDÓW
Przegrałeś!
(zadaje mu kartÄ™)
Zwycięstwo w obozie Księcia
i Książę obezwładniony?!
CHA
OPICKI
(rzuca kartÄ™).
NIKE NAPOLEONIDÓW
Przepadłeś!
CHA
OPICKI
Daj mi pole otwarte.
NIKE NAPOLEONIDÓW
(przyzwala głową).
CHA
OPICKI
(rzuca kartÄ™).
NIKE NAPOLEONIDÓW
Przegrałeś! - Bledniesz!
(Å‚una za oknami widowni)
CHA
OPICKI
Tam gore!
Niech będzie na jedną kartę!
(rzuca kartÄ™).
99
NIKE NAPOLEONIDÓW
Przegrałeś!
(rzuca karty na ziemiÄ™)
Addio amore!
(odbiega).
CHA
OPICKI
(upada na krzesło).
SCENA SZÓSTA
W MIESZKANIU LELEWELA
(Duży pokój na pierwszym piętrze. Z lewej dwa okna.
Drzwi w głębi, wiodące do sieni. Z prawej drzwi do pokoju obok.
Z
ciany żółte, pokryte szafami z półek prostych, na których stosy książek nie oprawionych.
Stół, kilka krzeseł, kanapa.
Na stole lampa, przyrzÄ…dy pisarskie i rysownicze, blachy i rylce, medale,monety).
LELEWEL JOACHIM
(siedzi pochylony nad stolikiem)
(w ręku trzyma monetę i szkło zwiększające)
Czyja to może być moneta - ?
Napis już prawie nieczytelny.
B, O, - Bolesław - ale który?
(odkłada monetę)
(bierze książkę)
Dla porównania wez
my dzieło...
(słychać pukanie)
(ze sieni wpada:)
BRONIKOWSKI KSAWERY
(zdyszany)
Jesteś, kochany? - - biegiem pędem
i ledwom dopadł rogu Freta.
(Tuż za nim przez uchylone drzwi wchodzi:)
HERMES
(przystaje u drzwi).
100
BRONIKOWSKI
Wiesz, co siÄ™ dzieje?!
LELEWEL
Ciszej. - Cicho. -
Tam -
(wskazuje na boczne drzwi z lewej)
Tam mój ojciec stary - kona.
BRONIKOWSKI
Rzecz rozpoczęła się spragniona.
Byt zaczęliśmy nieśmiertelny.
Podchorążowie już powstali
i wzięli Księcia lub zabili.
Rząd trzeba złożyć, i tej chwili.
LELEWEL
Co mówisz?! - Dawno się gotuję; -
lecz dziÅ› - gdy chwile policzone; -
ty wiesz, co dla tej Sprawy czujÄ™. - -
Gdy każda jego dzisiaj chwila
może ostatnia być - - zmęczenie -
bezsenne noce - wczoraj - dalej -
już od tygodnia - jak nikogo
nie widywałem.
BRONIKOWSKI
Dzisiaj rano
przysięgę od nich odebrano
w kościele - czynił to Nabielak.
Nabielak stanÄ…Å‚ na ich czele.
W tej chwili w ruchu miasto całe.
A jutro już....
LELEWEL
Dzień nowy - !
Z dawna - tak - byłem już gotowy -
lecz dziś - co mówisz - nic nie słyszę,
bo tam - tam jestem cały słuchem,
bo - lada chwila - - tam jest siostra -
czuwa - więc cicho mówić muszę,
bo zasnął chwilę. - - - W tym, co mówisz,
ciężar ogromny spadł na duszę.
101
BRONIKOWSKI
Aleś ty jeden jest, człowieku,
konieczny. - Zebrać trzeba ludzi.
W chwili tej, gdy się naród budzi,
ty nie chcesz wziąć na siebie grzechu
niedbalstwa?
LELEWEL
Innych macie.
BRONIKOWSKI
Tyś przyrzeczenie składał, bracie.
Natychmiast zwołaj - spisz ich listę.
Poniechaj sprawy osobiste,
bo to jest rzecz ogromnej wagi,
to się stać musi.
LELEWEL
To siÄ™ stanie,
co Bóg zakreślił w swojej woli,
nie to, co człowiek zaś ma w planie.
BRONIKOWSKI
Pan nie masz prawa.
LELEWEL
Serce boli.
Bóg wprzódy inne skreślił prawo.
Tu moje prawo - dziÅ›, w tej chwili
od loża ojca pójść nie mogę.
Nie pójdę nigdzie. -
BRONIKOWSKI
Czyś oszalał?!
LELEWEL
Nie będę mojej duszy kalał,
i tom pamięci ojca winien,
żem przy nim zostać dziś powinien.
Bóg, co ojczyznę z martwych wskrzesza,
snadż sam mnie skazał dziś w odstawę [ Pobierz całość w formacie PDF ]