[ Pobierz całość w formacie PDF ]

tlenu w powietrzu: alpiniści, personel stacji kosmicznych.
3. Objawową  występująca z różnych przyczyn i stanowiącą objawy innych chorób.
Pojawia się np. na skutek utraty osocza krwi, co powoduje pozorne jej zagęszczenie;
towarzyszy najczęściej rozległym oparzeniom, również uporczywym biegunkom
i wymiotom, występuje także w chorobach nerek ze zwiększonym wydzielaniem
erytropoetyn.
4. Prawdziwą (choroba Vaqueza i Oslera)  polega na nowotworowym rozroście części
erytropoetycznej w szpiku, często przechodzący w białaczkę.
Czerwienica występuje również jako element rzadkiej patologii, jaką jest krwistość,
polegająca na zwiększeniu się liczby wszystkich elementów komórkowych we krwi.
Przykładem jest tutaj choroba di Gugliemo, polegająca na nowotworowym rozroście
wszystkich linii szpiku.
Objawami czerwienicy, poza wspomnianą wyżej wzmożoną gotowością zakrzepową, jest
utrzymująca się sinica i powiększenie śledziony.
24
Patologia zaburzeń w krążeniu krwi
5. Zapalenia wysiękowe
Patologii zapaleń poświęcone będą pierwsze tematy kolejnego modułu, jednak z uwagi na
pierwszorzędną rolę zaburzeń w krążeniu krwi w zapaleniach, a szczególnie w tzw.
zapaleniach wysiękowych, omówione będą w tym miejscu kursu.
Procesy zapalne były już wielokrotnie wspomniane w niniejszym module: zatory zakażone,
zapalenia nieżytowe (przekrwienne), rąbek zapalny wokół ogniska martwicy itd. Istotne
będzie także przypomnienie sobie wiadomości dotyczących obrzęku i przesięku, wraz ze
składem płynu obrzękowego.
Podstawowym wykładnikiem morfologicznym zapalenia wysiękowego jest wysięk zapalny.
Powstaje on podobnie jak przesięk, jednak powodem wzrostu przepuszczalności ściany
naczyń krwionośnych nie jest w pierwszym rzędzie niedotlenienie, a uszkodzenie przez
czynnik zapaleniotwórczy i endogenne mediatory zapalenia.
W zależności od elementów dominujących w składzie wysięku, tę grupę zapaleń dzielimy na:
 zapalenia surowicze,
 zapalenia włóknikowe,
 zapalenia ropne,
 zapalenia krwotoczne.
Zapalenia surowicze
Występują na błonach śluzowych i w jamach ciała. Płyn zapalny (wysięk) niewiele różni się
od przesięku; występuje w nim większa zawartość białek (globuliny), więcej elementów
komórkowych (granulocyty, czasem limfocyty). W przypadku błon śluzowych dodatkowo
występuje nadmierna produkcja śluzu (podtyp nazywany zapaleniem nieżytowym,
kataralnym) najczęściej wywołana przekrwieniem biernym, a przez to niedotlenieniem
i zmniejszoną odpornością na zakażenia. Zapalenia surowicze opłucnej czy osierdzia mogą
prowadzić do takich samych powikłań, jak duża ilość płynu przesiękowego, czyli do
uciśnięcia i niedodmy płuca lub do uciśnięcia i tamponady serca.
Zapalenia włóknikowe
Z zapaleniem włóknikowym, gdzie dominującą substancją znajdującą się w płynie
wysiękowym jest włóknik, mamy do czynienia:
 na błonach surowiczych,
25
Patologia zaburzeń w krążeniu krwi
 na błonach śluzowych,
 w płucach.
Zapalenie włóknikowe osierdzia może mieć różną etiologię. Na ogół jest to reakcja na
martwicę (zawał) toczący się bezpośrednio pod nasierdziem. Dochodzi do wysięku
zapalnego bogatego we włóknik i miejscowego osadzania się tegoż włóknika na nasierdziu
nad miejscem zawału. Zupełnie inny mechanizm powstawania ma włóknikowy wysięk do
osierdzia w przebiegu mocznicy; dochodzi do toksycznego uszkodzenia ścian naczyń,
zwiększenia ich przepuszczalności i wydostawania się poza światło naczynia płynu bogatego
we włóknik. Wysięk włóknikowy do osierdzia może także towarzyszyć toczącym się
w okolicznych narządach innym zapaleniom (gruz
lica, gorączka reumatyczna, zapalenia
bakteryjne).
Włóknikowe zapalenie opłucnej najczęściej jest odpowiedzią na toczący się w płucach
proces zapalny o dowolnej etiologii (gruz
lica, zapalenie ropne), zawał płuca bądz
jego
mechaniczne uszkodzenie.
W przypadku otrzewnej zapalenie włóknikowe zwykle jest pierwszym etapem zapalenia
bakteryjnego bądz
też jest odczynem na toczący się w którymś z narządów proces zapalny
(pęcherzyk żółciowy, wyrostek robaczkowy). Wysiękiem włóknikowym pokrywa się także
odcinek jelita ulegający zawałowi czerwonemu.
Jeżeli po wygaśnięciu procesu zapalnego włóknik wraz z pozostałymi elementami wysięku [ Pobierz całość w formacie PDF ]