[ Pobierz całość w formacie PDF ]
opuszczajÄ…cego jamÄ™ nosowÄ….
Wilgotność powietrza w pomieszczeniach ogrzewanych kaloryferami rzadko przekracza 45%.
Biorąc pod uwagę fakt, że okres grzewczy trwa 7-8 miesięcy (okres ten odpowiada np.
czasowi pracy szkolnej czy sezonowi teatralnemu), nauczyciel aktor przez cały czas pracuje w
szkodliwych dla głosu warunkach. Mokry ręcznik na grzejniku czy zbiornik z wodą tylko o
kilka procent poprawią poziom wilgotności powietrza. Niezbędne dla higieny pracy głosu są
nawilżacze. Pozwolą one w ciągu kilku godzin uzyskać i utrzymać wilgotność względną
powietrza rzędu 70% (por. Higiena głosu śpiewaczego, 1990, s. 261).
Przy złej wilgotności powietrza zalecane jest także popijanie w czasie fonacji napojów.
Najlepsza jest tu niegazowana woda bądz herbata ze ślazu lub rumianku78. Dodać należy, że
(podobnie jak suche) również zbyt wilgotne powietrze (np. w czasie mgły) wpływa
niekorzystnie na narząd głosowy. Nadmiar wilgoci osadza się wtedy w górnych drogach
oddechowych i powoduje kłopoty fonacyjne.
Pracując głosem, przebywamy zwykle w pomieszczeniach zamkniętych. W takiej sytuacji
możemy kontrolować temperaturę otoczenia. Powietrze przy fizjologicznym procesie
oddychania docierajÄ…c do krtani ma temperaturÄ™ okoÅ‚o 32-34°C, czyli zbliżonÄ… do
temperatury ciała. W naszym klimacie taka temperatura otoczenia wywołuje znaczny
dyskomfort. Optymalnie temperatura wynosić powinna 18-21°C. Takie powietrze zostaje
ogrzane w jamie ustnej i gardłowej i może tam uzyskać pożądane dla krtani parametry.
Temperatura znacznie
77 Przyrządy do pomiaru wilgotności wykorzystujące zjawisko wydłużania się
odtłuszczonego włosa ludzkiego pod wpływem pary wodnej.
78 Czarna herbata ma właściwości wysuszające.
95
niższa jest dla naszego gardła, a w szczególności krtani, zbyt szokująca. To, czy wywoła ona
choroby gardła wynikające z przeziębienia, zależy od indywidualnej odporności.
Zalecić zatem trzeba rozwagę w używaniu głosu w otoczeniu o niskiej temperaturze.
Wysoki poziom kurzu czy innych zanieczyszczeń wpływa bardzo niekorzystnie na narząd
głosu. Osadzają się one bowiem na błonie śluzowej, powodując chrząkanie czy odruch kaszlu.
Dla strun głosowych jest to bardzo szkodliwe. Z zanieczyszczeniem powietrza łączy się ściśle
zagadnienie licznych alergii. Także nikotyna powoduje niekorzystne przekrwienie śluzówki,
dlatego osoby pracujące zawodowo głosem powinny unikać przebywania w pomieszczeniach
zadymionych.
b) hałas
Wysoki poziom hałasu powoduje automatycznie" zwiększenie głośności w czasie fonacji.
Aączy się to z niepotrzebną pracą aparatu głosowego. Zasada, której należy stale przestrzegać,
brzmi: Unikać zbędnych obciążeń dla głosu". Chociaż w chwili głośnego mówienia nie
odczuwamy specjalnych dolegliwości, objawy zmęczenia głosu pojawią się wkrótce. Gdy
zwiększenie głośności głosu trwa dłuższy czas, nawet przy prawidłowej emisji, narażeni
jesteśmy na zmęczenie narządu głosu.
Postulatem koniecznym jest potrzeba mikrofonów w większych salach wykładowych. Głos
ludzki ma bowiem określone możliwości i szczególnie w mowie bardzo trudno jest (nie
krzycząc) uzyskać znaczną głośność.
96
c)kontrola medyczna
Pamiętajmy, że głos jest narzędziem pracy. Każda trwająca dłużej dolegliwość głosowa
powinna być skonsultowana u lekarza foniatry. Pracujący głosem zawodowo powinni być
traktowani przez lekarzy pierwszego kontaktu w sposób szczególny w odniesieniu do troski o
aparat głosowy79. Można będzie wówczas uniknąć wielu przewlekłych schorzeń.
Często spotykam się z pytaniem: jak to naprawdę jest z piciem surowych jaj? Czy to pomaga
na głos? Informacja o zbawiennym wpływie surowych jaj na głos jest znana od dawna. Samo
picie jaj niczego w naszych nawykach emisyjnych nie zmieni, ale warto wiedzieć, że w żółtku
jaja kurzego zawartych jest bardzo wiele substancji odżywczych, a wśród nich karoten, który
uaktywnia w organizmie witaminÄ™ A i D. Witaminy te oraz witamina E sÄ… polecane przez
foniatrów w celu poprawy nawilżenia śluzówki.
Może zatem nie zaszkodzi pić kurze żółtka?...
79 Objawy wskazywały na zapalenie krtani. Wizyta u lekarza pierwszego kontaktu
wyglądała następująco: lekarz wnikliwie osłuchał oskrzela i płuca pacjentki, obejrzał gardło i
rzekł: niczego tu nie widzę. Zgodził się jednak dać skierowanie do laryngologa. Ten
obejrzawszy krtań zdiagnozował: ostre zapalenie krtani i tchawicy. Wysiłek głosowy w tym
stanie - wobec braku interwencji medycznej - skończyłby się co najmniej przewlekłym
stanem chorobowym. A tak skończyło się na tygodniu zwolnienia, czyli odpoczynkiem dla
głosu, i brakiem komplikacji.
97
II. PRAKTYCZNA METODA PRACY NAD GAOSEM
1. O POTRZEBIE KSZTAACENIA GAOSU
Głos ludzki narażony jest na różnego rodzaju niebezpieczeństwa wynikające z braku wiedzy i
doświadczeń w emitowaniu dzwięku. Powiększa się grupa osób zawodowo posługujących się
głosem. Obecnie są to nie tylko śpiewacy, piosenkarze, aktorzy czy nauczyciele. Ostatnio
spotkałam panią pracującą w informacji w jednym z supermarketów, która nie była w stanie
[ Pobierz całość w formacie PDF ]